Мақалада Қазақстан Республикасындағы өнеркәсіптік объектілерді Tekla Structures бағдарламасы бойынша жобалау қарастырады.
Кілт сөздер: BIM, 3Д модельдеу, Tekla Synchro, жобалау, конструкция, CAD.
Данная статья рассматривает проектирование промышленных объектов в Республике Казахстан по программе Tekla Structures.
Ключевые слова: BIM, 3Д моделирования, Tekla Synchro, проектирование, конструкция, CAD.
Tekla Structures бағдарламасы құрылыс ақпаратын басқару және әртүрлі материалдардан жасалған қарапайым және күрделі құрылыстарды 3 өлшемді модельдеуге арналған 4 өлшемді премиум жүйесі. Оны өз қосымшаларын жасау үшін платформа ретінде пайдалануға болады.
Tekla Structures-бұл жобалаушы инженерлер, жобалаушы техниктер және құрылыс конструкцияларын жасаушылар үшін құрал. Бұл әртүрлі материалдардың (болат, бетон, ағаш және т. б.) дерекқорларын басқаруға мүмкіндік беретін үш өлшемді модельдеудің біріктірілген шешімі. Tekla Structures интерактивті модельдеуді, құрылыс конструкцияларын есептеу мен жобалауды, сонымен қатар сызбаларды автоматты түрде жасауды қолдайды. Кез-келген уақытта үш өлшемді модельден сызбалар мен есептерді автоматты түрде жасауға болады. Сызбалар мен есептер модельдегі өзгерістерге жауап береді және әрқашан оның соңғы нұсқасына сәйкес келеді.
Tekla Structures бағдарламасы Қазақстанда көп танылмаган. Бұл, ең алдымен,бағдарламаның өзі де,оны қолдану да көп уақыт пен ресурстарды қажет ететіндігімен байланысты.Және екінші себеп ол — нормативтік базаның болмауы.Бағдарламаны Қазақстанда қолдану үшін Tekla Structures –та жасалған барлық жобалық құжаттама ГОСТ жобалық құжаттамасының стандарттарына сәйкес болу керек.Жоғарыда айтылғандай, құжаттаманы рәсімдеу үшін жүйелік орта жауап береді. Себебі Қазақстан стандарттарының көпшілігі CAD бағдарламасында жұмыс істеу үшін жасалған және оларды BIM-ге біріктіру өте қиын.Сондай-ақ, Tekla жүйесі үшін Қазақстандық өндірушілердің сандық кітапханалары мен каталогтарының болмауы жобалау процесін әлсіретеді.
Tekla Structures көптеген стандартты сызбалар мен есеп үлгілерін қамтиды. Сондай-ақ, шаблондар редакторының көмегімен өз шаблондарыңызды жасауға болады.
Жоба «Пустынное» кен орнында орналасқан алтын өндіру фабрикасы (ЗИФ), тау-кен байыту комбинатының соңғы өнімі — Доре қорытпасы.
Сурет 1. Құрылыс барысы
Іс жүзінде ЗИФ аумағында технологиялық жабдықтары бар қосымша екі корпустың құрылысы мен құрылысы қажет болды. Қысқа мерзімде құрылыс жобалаумен қатар жүргізілді. Жұмысты оңтайлы ұйымдастыру және құжаттаманы кезең-кезеңімен беру үшін типтік үлгілерді бөле отырып, 5 кезеңдегі металл конструкцияларын жобалау технологиялық едендердің әр металл жақтауының моделін бөлек құруға шешім қабылданды. Бір жақтау аяқталған кезде, жобалаушылар өндіріске келесі құжаттама пакетін берді. Бұл схема берілген өндірістік сызбалар жиынтығына кездейсоқ өзгерістер енгізу қаупін алып тастады. Қысқа мерзімге және мамандардың жетіспеушілігіне байланысты қарапайым параметрлеу ғана қолданылды (мысалы, элементті бұру). Жобалауды оңтайландыру үшін жобалаушылардың жұмысы типтік сериялардың элементтері бойынша бөлінді (Tekla Structures-те "қораптан”қол жетімді). Стандартты емес элементтерді қолмен өңдеу үшін пайдаланушы компоненттерінің функциясы қолданылды.
Сурет 2. Жобаның 3Д моделі
Барлық стандартты емес түйіндер пайдаланушы элементтеріне соғылды, содан кейін қажет болған жағдайда көшірілді, қайталанды. Барлығы қарапайым-модельдеу және сызбалар алу. Модельдегі сызбалар ГОСТ 21.502 жобалау стандарттарына сәйкес келеді, сондықтан құжаттаманы металл конструкцияларын өндірушілер де, сараптама да тез қабылданды.
Сәулетшілерге беру үшін схемалық тірек моделін экспорттау IFC форматта жүргізілді. Технологиялық шешімдердің, тірек конструкцияларын жобалауға арналған жалпақ схемалар түріндегі сызбалардың импорты форматтарда болды.ifc,.dwg,.dwn. Тірек моделі шектесушілерге конструкциялардың геометриясы мен өлшемдерін көруге, қажетті элементтерді (сәулеттік бөлшектер, жабдықтар және т. б.) дұрыс біріктіруге мүмкіндік берді.
Виртуалды модель Tekla Synchro байламы арқылы жасалды. Ол тапсырыс берушіге жұмыс барысы туралы үнемі есеп беріп қана қоймай, сонымен қатар құрылымның кейбір элементтеріндегі қателіктерді көруге көмектесті. Технологиялық қиындықтарға байланысты (жабдықты жеткізудің бұзылуы) жолда көптеген өзгерістер енгізуге тура келді. Модельдің болуына байланысты құбырдың жолын ауыстыру, кабельдерді беру және монтаждау мен құрылыс кезінде басқа да өзгерістер енгізу оңайырақ болды. Құрылысшылар да модельмен салыстырды. Мысалы, орнату кезінде сызбаларды шығару кезінде тіпті жоспарланбаған және сатып алынбаған жабдыққа қосымша кронштейндер қою қажет болды.
Әдебиеттер:
- СТ РК ISO 16739 “Формат (IFC), для совместного использования данных в строительстве и управления зданиями и сооружениями”
- Талапов В. В. Основы BIM: введение в информационное моделирование зданий. М.: ДМК Пресс, 2011. 392 с.
- Tekla Structures BIM software. URL: https//www/Tekla/com.
