Бұл мақалада билеттер қызметін жүзеге асырумен байланысты барлық технологиялық процестерді автоматтандыруға, келушілерге қызмет көрсетуге арналған көрмелер үшін ресурстарды жоспарлауды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін билетпен өткізу жүйесінің артықшылықтары қарастырылады.
Кілт сөздер: билетпен өткізу жүйесі, билет терминалдары, қолма-қол ақша, қолма-қолсыз ақша, заманауи технология, автоматтандырылған билеттер жүйесі, бағдарламалық интерфейсі.
В данной статье рассматриваются преимущества билетно-пропускной системы, которая позволяет автоматизировать все технологические процессы, связанные с реализацией услуг по билетам, обеспечить ресурсное планирование выставок по обслуживанию посетителей.
Ключевые слова: билетно-пропускная система, билетные терминалы, наличный расчет, безналичный расчет, современные технологии, автоматизированная билетная система, программный интерфейс.
Бүгінгі таңда цифрландыру компаниядағы операциялық қызметтің тиімділігін арттырады және бизнес-процестерді автоматтандыру арқылы оны айтарлықтай жақсартуға болады. Ұйым немесе туристік орталықтар қызметтерінің тиімділігін арттыру үшін құрылғыда цифрлық технологияны қолдану осы технологиялар кәсіпорнында өзара әрекеттесудің оңтайлы жоспарлауын қолдануға тікелей байланысты [1]. Туристік орталықтарда жоспарлау дегеніміз — бұл орталықтың мақсаттарын анықтау және осы мақсаттарға жету үшін қажетті іс-әрекеттерді күту, сонымен бірге ресурстарды жоспарлауды олардың жұмысын ұйымдастырудың түпкілікті мақсатымен аяқталуы керек. Сондықтан, көпшілік орын алатын жерлерде, қызмет көрсету мен тауар сату мүмкіндігін барынша оңтайландырып, автоматтандыруға әкелген дұрыс. Соның ең бірінші жолы, билетпен өткізу жүйесін қалыптастыру болып табылады. Билетпен өткізу жүйесі (бұдан әрі — БӨЖ) — көпфункционалды кешендерде көрме келушілеріне билеттер сату қызметін автоматтандыруға, көрмеге келушілердің өтуін бақылауға, билеттердің сатылуы туралы есеп беру ақпараттарын алып, кассаның есебін шығаруға көмектеседі. БӨЖ көмегімен көрмеге келген туристердің турникеттерден өтіп, билет алуы арқылы жедел статистикасын көріп отыруға болады. БӨЖ жүйесі сонымен қатар, кешеннің басқа да ақпараттық жүйелері үшін мәліметтерді өңдеп және ұсынып отыруға көмектеседі.
Билетпен өткізу жүйесі кассасыз қызмет көрсетудің заманауи технологиясы.
БӨЖ билеттер қызметін сатумен байланысты барлық технологиялық процестерді автоматтандыруға, келушілерге қызмет көрсету үшін көрмелер ресурстарын жоспарлауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Билеттер жүйесін құрудың негізгі артықшылықтары:
- Билеттер сатудың балама жолы;
- Қызмет көрсетудің жылдамдығы мен сапасын арттырады;
- Персоналға шығындар азаяды;
- Дүңгіршектерді жарнамалық панель ретінде пайдалану мүмкіншілігі;
- Дүңгіршектерді маркетинг функциялары үшін пайдалану (жеңілдік купондарын беру);
- Іс-шараларды дербес құру, баға саясатын ұсыну;
- Бір дүңгіршекте бірнеше қызметтерді біріктіру;
- Минималды бағамен билеттер веб-сайтымен интеграция жасау;
- Қолма-қол және қолма-қолсыз ақшалай төлем;
- Ынталандыру бағдарламалары, жинақтаушы ұпайлар, жеңілдіктер.
Сонымен қатар, автоматтандырылған билеттер жүйесі іс-шараларды жоспарлау мен сатудың технологиялық процедураларын ұсынады:
- Билеттер мен қызметтерді нақты уақыт режимінде автоматтандырылған түрде сату және орындалуын толық бақылау, қазіргі сәтте сатылған билеттер жайында толық ақпарат алып отыру мүмкіндігі.
- Келушілермен және клиенттермен жұмыс істеу үшін әртүрлі технологиялар мен схемаларды қолдану. Қолма-қол және қолма-қолсыз есеп айырысу, сондай-ақ несие карталары арқылы билеттер сату. Интернет арқылы билеттерді брондау және сату (Веб-интерфейс). Билет сату терминалын online қосу мүмкіндігі [2, с. 46].
Бүгінгі таңда үлкен деректер технологияларына үлкен қызығушылық бар, бұл ірі компаниялардың жұмыс істеп отырған мәліметтердің үнемі өсуіне байланысты. Көптеген ұйымдар үшін жинақталған ақпарат маңызды актив болып табылады, алайда оны өңдеу және одан пайда алу күн сайын қиындап барады. Билетпен өткізу жүйесі де келушілердің мәліметтер базасын жүргізуге көмегін береді. Big Data технологияларын қолдану қызметті автоматтандыруға арналған кірістерді кепілдендіру (RA) класын шешуде маңызды болып табылады. Пайдаға кепілдік берудің заманауи жүйелеріне қаржылық нәтижелердің төмендеуіне әкелуі мүмкін ықтимал шығындарды немесе ақпаратты бұрмалауды дер кезінде анықтауға мүмкіндік беретін сәйкессіздіктерді анықтау және деректерді терең талдау құралдары кіреді. Жүйе келушілер туралы ақпаратты сақтайды және ыңғайлы өңдейді. Оларды әртүрлі критерийлер бойынша топтастыратын мүмкіндігі болады. Бұл әртүрлі статистикалық мәліметтер алуға, маркетингтік зерттеулер жүргізуге, келушілер топтарымен мақсатты жұмыс жүргізуге мүмкіндік береді.
Жүйе пайдаланушыларға барлық кезеңдерде шешім қабылдауға қажетті ақпараттарды ұсынып, есептеулерге қажетті құжаттарды қалыптастырады. Билетпен өткізу жүйесі билет терминалдарына орнатылады. Билет терминалдары — бұл әр түрлі демалыс, ойын-сауық және спорттық іс-шараларға билеттер сатудың заманауи форматы. Билет терминалдарын іс-шаралар ұйымдастырылатын жерлерде де, көпшілік көп жүретін кез-келген басқа жерлерде де орнатуға болады. Билет сату терминалының интерфейсі түрлі шараларға, мекемелерде билетті ыңғайлы және жылдам сатып алуға мүмкіндік береді. Билетпен өткізу жүйесіне келесі компоненттер кіреді:
– мәліметтер сервері мәліметтер базасы жүйесі;
– мәліметтер базасы серверінің мәліметтер базасын басқару;
– Серверлік терминал ішкі жүйелері (Server Bd және билеттерді сатуға арналған онлайн терминал ішкі жүйелерін басқару);
– Интернет-сату сервері;
– үшінші тарап билеттерін сатуға арналған шлюз сервері;
– шлюз серверін бөгде объектілік жүйелермен интеграциялау;
– UKP серверін басқару;
– өтуді бақылау құрылғысы (UCP);
– автоматтандырылған бақылау-касса машиналары;
– әкімшілерге арналған автоматтандырылған жұмыс орындары.
Деректер қоры ретінде Oracle реляциялық мәліметтер базасы қолданылады. Oracle — бұл SQL мәліметтер қоры, яғни клиент-сервер негізінде сұраныстар мен жауаптар деңгейінде жұмыс істейді. Осы мәліметтер базасын пайдалану:
– деректердің қауіпсіздігі;
– бір уақытта әр түрлі қолданушылардың бір мәліметтерді қолдануы;
– мәліметтермен жұмыс жасаудың жоғары жылдамдығы;
– мәліметтерді рұқсатсыз қол жеткізуден қорғау;деректерді ұзақ мерзімді сақтау;
– деректердің үлкен көлемін өңдеу.
Терминалдың бағдарламалық интерфейсі билеттерді дүңгіршектер арқылы да, мекеменің сайтында қашықтықтан да сатуға мүмкіндік береді. Келушілер веб-сайтта шығарылған билеттің ақысын банктік картамен ғана емес, брондауды растап, қолма-қол төлей алады немесе штрих-кодпен бір реттік билет басып шығарады.
Автоматтандырылған билеттер жүйесі билеттер үшін кезектерді азайтып, билеттерді сатып алу кезінде қызмет көрсетудің жоғары деңгейін қамтамасыз ете отырып, іс-шаралар кезінде билеттерді шекті жүктемелерде сатуға мүмкіндік береді. Ішкі жүйеде кассирлердің автоматтандырылған жұмыс орындарынан басқа билеттерді сату және төлемді төлеу бойынша online терминалдарда билеттерді сату пункттерінің жеткілікті санын қамтамасыз етеді.
Автоматтандырылған билеттер жүйесі заманауи ақпараттық технологияларды, аппараттық және бағдарламалық жасақтаманы қолдана отырып жасалған. Мұнда іс-шараларды жоспарлауға және оларға билеттерді сатуға байланысты барлық негізгі технологиялық процедуралар, ақылы көрмелерге қол жеткізуді басқарумен, сондай-ақ билеттердің әртүрлі қызмет түрлерін жүзеге асырумен қамтылған [3]. Автоматтандырылған билеттер жүйесі билеттер үшін кезектерді барынша азайтып, билеттерді сатып алу кезінде жоғары деңгейлі қызмет көрсете отырып, іс-шаралар кезінде билеттерді ең көп жүктеме кезінде сатуға мүмкіндік береді. Кассирлердің автоматтандырылған жұмыс орындарынан басқа ішкі жүйе билеттерді сату және төлемдерді қабылдау үшін online терминалдарды ұсынады, бұл билеттерді сату пункттерінің жеткілікті санын қамтамасыз етеді.
Автоматтандырылған билеттер жүйесі заманауи ақпараттық технологияларды, аппараттық және бағдарламалық жасақтаманы қолдана отырып жасалады. Мұнда іс-шараларды жоспарлауға және оларға билеттерді сатуға байланысты барлық негізгі технологиялық процедуралар, ақылы көрмелерге қол жеткізуді басқарумен, сондай-ақ билеттердің әртүрлі қызмет түрлерін жүзеге асырумен қамтылған.
Әдебиет:
- «Цифрлық Қазақстан» (Digital Kazakhstan) — бұл Қазақстанды цифрландыруға бағытталған мемлекеттік бағдарлама, қосымша ақпарат Digital Kazakhstan сайтында https://digitalkz.kz/kz/o-programme/
- «ТЕХНИКАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІ АВТОМАТТАНДЫРУ», Ш. И. Иманғалиев., АЭжБУ. Алматы 2012. -123б.
- Kk.Wikipedia.org
