Бұл мақалада оқытудағы цифрлық білім беру ресурстарының өзектілігі талқыланған. Цифрлық оқытуда мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас болағанымен, уақытты тиімді, әрі жаңа білімді алуда мәліметтердің толықтығы игеріледі.
Кілт сөздер: цифрлық білім беру ресурсы, электронды оқыту жүйесі, телекоммуникациялық жүйе, компьютерлік технология
В данной статье рассматривается актуальность изучение особенностей цифровых образовательных ресурсов. Цифровые образовательные ресурсы не заменяют общение с учителем, а предоставляют широкие возможности для эффективной и интересной организации времени учителя.
Ключевые слова: цифровые образовательные ресурсы, системы электронного обучения, телекоммуникационные сети, компьютерные технологии
Жағандану заманында еліміздің ұлттық құндылығы мен бәсекелесу қабілеті туралы ақпараттар, адам капиталының интеллектуалдық даму өлшемі арқылы анықталады. Бәсекеге қабілетті, қазіргі заманның жан-жақты тұлғасы болу үшін, білім беру жүйесін тиімді қолдану керек. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту — Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауында білім беру жүйесі мен ғылымның даму мәселесі жан-жақты талқыланды. Ең басты мәселе болып, адам капиталының жан-жақты дамып, өсуі болды. Атап айтсақ, білім беру жүйесін жаңашаландыру кезінде білім берудің жаңа технологиялар мен әдістерді түрлендіру, педагог мамандардың білім сапасын жетілдіру, Мемлекеттік білім беру стандарттарын жандандыру, жалпы, орта пен жоғары білім беру ұйымдарындағы педагог кадрлардың біліктіліктерін арттыруға бағытталған жұмыстарды күшейтудегі негізгі шараларды жүзеге асыру керек екендігін белгіледі.
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында білім беру жүйесі алдында білім беру үдерісінің барлық қатысушыларын білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесін (бұдан әрі — ЭОЖ) қолдану арқылы үздік білім беру ресурстары мен технологиялармен бірдей қамту тапсырмасы қойылан болатын. Қойылған тапсырманы шешу арқылы оқыту сапасы, білім беруді басқару тиімділігі, сыртқы ортамен ақпараттық интеграция артады. Цифрлық білім беру ресурстары (бұдан әрі — ЦБР) білім беру мазмұнын анықтайтын электрондық оқыту жүйесі компонеттерінің бірі болып табылады.
Білім берудің жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін, оқу үдерісінде өскелең ұрпақтың ЦБР белсенді қолдану, бүгінгі өзгермелі заманда қашықтықтан білім алу жүйесінде, берілген бағдарлама аясындағы педагогикалық қоғамдастықтың алдында өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Компьютерлік сабақтарды өту барысында, шығармашылық жұмыстармен айналысуда және сыныптан тыс жұмыстарды жүргізуде оқушы мен мұғалімнің арасында жаңа қарым-қатынас қалыптасты.
Компьютерлік технологияның білім саласына алғаш қолданысқа келуі 1986 жылдар болды. Осы уақытқа дейінгі білім беру жүйесіне жаңаша оқытудың парадигмасы еңгізіле бастады. Ал бүгінгі таңда тағы бір парадигманың ауысуы, жүйелі білім алудың жолға қойылғандығын аңғартады. Дәстүрлі «электрондық оқулықтар» мен «CD-ROM-дардың» орнына, цифрлық білім беру ресурстарын қолдану мен дамыту мақсаты тұр. «Оқыту жүйесінде цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) дегеніміз не? Олардың дәстүрлі оқытудан айырмашылығы қандай?» деген сұрақтарға жауап береміз.
Цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) дегеніміз оқу мақсатына сай, цифрлық, электрондық, компьютерлік формада ұсынылған оқаушаланған білім.
Цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) әрбір пайаланушы адам үшін ыңғайлы да, жаңа форматтағы түсінікті ақпарат болуы тиіс. Цифрлық білім беру ресурстары сабақ беруде педагогтарға ыңғайлы болып, оқушылар өз бетінше жаңа ақпарат жинақтау мен ізденіс барысында оңай пайдалана алады. Цифрлық білім беру ресурстары, білім беру ұйымдарындағы оқытушылар үшін, түрлі мақсаттарды жүзеге асыру мен материалдарды жинақтауда таптырмас мүмкіндік болуы тиіс.
Цифрлық білім беру ресурстары оқыту мазмұнын анықтайтын, электрондық оқыту жүйесінің негізгі компоненті болып табылады. Оқытудың жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін, оқу үдерісінде жаңа буынды цифрлық білім беру ресурстарын тиімді қолдану барлық педагогикалық қауымдастықтың алдында тұрған ең өзекті мәсле болып тұр.
Осы жағдайдан шығудың негізгі жолдарының бірі — сапалы электронды оқу құралын жасау және телекомуникациялық желіде (wi-fi) сәтті қосылулармен қамтамасыз ету. Бұл жағдай ең алдымен, қоғам өміріне, ғылымда, мәдениетте және т. б. динамикалық түрде өзгерістер мен толықтыруларға негізделеді.
Оқытуда цифрлық білім беру ресурстарын қолдану оқуға деген қызығушылықты арттырып, оқу материалдарын жеңіл игеруге көмектеседі. Сондай-ақ ақпараттық технологияларды басқа да кешенді білім беру саласында қолдануға мол мүмкіндігін береді. арқылы оқу сапасын арттыру.
ЦБР жұйесін оықтушы оқыту үдерісі кезінде жан-жақты қолдана алады:
— жаңа тақырыпты түсіндірген кезде;
— өтілген тақырыпты бекіту және меңгеру деңгейін бағалау кезінде;
— өздігінен білім алуа;
— тапсырмаларды орындау және өзін бағалау кезінде.
Жаңа сабақты түсіндіру кезінде аудио, бейнероликтер мен анимациялық көрнекіліктерді қолдануда, жаңа тақырыпты түсіндірудің педагогикалық амалдары төмендегідей мүмкіндіктерге жол ашады:
— мәселелік жағдаяттарды құру, олардан шығу және салыстыру;
— негізгі мәліметтерді ажырата білу, жаңа білімді игеруде зейінді шоғырландыру;
— термин сөздерді дәптерге жазып, кілт сөздерді есте сақтау және оқытушының негізгі сұрақтарына жауап беру;
— оқушылармен тығыз қарым-қатынас жасау және т. б.
ЦБР тапсырмалар оқушыларда негізгі пәндік білім және білік дағдыларды қалыптастыруға арналған, сонымен қатар, олардың күнделікті математикалық есптерден бөлек, стандарттық емес есептерді шығара алу, кездескен жағдаяттар мен олардан шығудың жолдарын үйренеді. Тапсырмалардың түрлі болып келуі оқыту барысында білімді тек меңгеруден сол пән бойынша құзыреттерді қалыптастыруға қарай жүріп отырады, Сондай-ақ оқушылардың шынайылық қабілетін көрсте алу мүмкіндігі жақарады.
Әдебиет:
- Абилхасимова А. Е. Цифрлық білім беру ресурстарын білім беру үдерісінде қолдану/ А. Е. Абилхасимова. — Текст: непостредственный // Молодой ученый. — 2020. — № 14 (304). — С. 292–295
- http://www.nomad.su/?a=3–201311200034
- Қадірбаева Р.І. Жаңа ақпараттық-білім технологиясын пайдаланып оқытудың ерекшеліктері //Шығармашылық іс-әрекетті дамыту арқылы бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру мәселелері: Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. -Шымкент-Москва, 2009.
