Қазіргі әлемде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануы адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Мемлекет халықпен өзара тиімді әрекеттесуі үшін бұл құралды пайдалануға тиіс. Мақалада мемлекеттік аппараттың АКТ-ны пайдалану түрлері мен тәсілдері, оның маңыздылығы мен осы саланы дамыту тәсілдері қарастырылады.
Кілт сөздер: «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасы, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, АКТ пайдалануы, қолжетімді тұрғын үй
Использование информационно-коммуникационных технологий в современном мире играет весомую роль в жизни человека. И государство должно использовать данный инструмент для эффективного взаимодействия с населением. В статье рассматриваются виды и способы использования ИКТ государственным аппаратом, его важность и способы развитии данной отрасли.
Ключевые слова: жилье, жилищная политика, государственные жилищные программы, доступное жилье
Бүкіл әлем мемлекеттік басқару институттары мен құралдары өзгеріп, заманауи шындыққа бейімделіп, азаматтардың мүддесі бірінші орында тұрған жаңа дәуірге аяқ басты. Үкімет дағдарыстарды тыңдап, оларға жауап беріп қана қоймай, көпжақты талқылаулар арқылы азаматтардың мүдделерін тыңдап, әрекет етіп, ең жақсы шешімге келуге тиіс. «Мемлекет басшысы Қ.-Ж. Тоқаев азаматтардың өтініштеріне жедел әрі тиімді жауап беретін «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын жүзеге асыру бүкіл елдің ортақ міндеті екенін атап өтті». [1]
Халық үніне құлақ асатын мемлекет дегеніміз не? Бұл Конституцияның жариялылық, әділеттілік, теңдік, демократиялық қағидаттарды халық бірінші орынға қойғанда жүзеге асыруы. Бұл тұрғыда Конституцияда мемлекет пен мемлекеттік органдардың қызметінде адам ең жоғары құндылық ретінде орнығатыны айтылған.
Адамдарды адастыратын ақпарат тегін және кеңінен қолжетімді, бірақ әрқашан сенімді бола бермейтін Интернетті жаппай пайдалану, осыған байланысты адамдарға сенімді дереккөздер, бірінші тұлғалардың ақпараттары, сондай-ақ мемлекеттік органдардың оларға жедел жауап беруі қажет. талаптар. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев айтқан жаңа императив — «Есті мемлекет» тиімді мемлекеттілікті жетілдіру формуласы болып табылады, ол барлық халықтың өтінішіне жедел әрі сындарлы жауап беруге тиіс. Осыған байланысты, әсіресе, елімізде орын алып отырған негізгі, әлеуметтік маңызды қиындықтар өзекті болып отыр. Жолдаудың мазмұны Мемлекет басшысының жағдайды бақылауда ұстайтынын және оларды шешудің нақты жоспары бар екенін көрсетті. Қазақстанда соңғы жарты жылда орын алған және қайраткерге қатысты зорлық-зомбылыққа байланысты атышулы оқиғаларды айта келе, Мемлекет басшысы осыған ұқсас әрекеттердің алдын алуға бағытталған заңнамалық нормалардың қолданылуын тоқтату жөнінде бірқатар тапсырмалар берді. Осыны ескере отырып, барлық лауазымды тұлғалар өз парақшаларын дұрыс пайдаланбайды, не тастап кеткен, не атқарылған жұмыс туралы индикативті есеп сияқты көрінеді, шенеуніктердің және тұрғындардың өзара әрекеттесу платформасы қандай болса да, бастысы ұсыныстарға ашықтық болу керек.
Қазақстан қолданыстағы АКТ жаңғыртуды және оны экономиканың түрлі секторларында іске асырылатын жобаларға біріктіруді жалғастыруда. Қазіргі уақытта АКТ саласын дамытатын басты мемлекеттік бағдарламалардың бірі «Цифрлық Қазақстан» болып табылады.
«Бағдарлама жобаларының бағыттары:
- Ел экономикасының негізгі салаларында цифрлық технологияларды әзірлеу, енгізу және дамыту.
- Қазақстандықтарға Интернетке жаппай кең жолақты қолжетімділікті және 4G (болашақта 5g) мобильді байланысын ұсынатын ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды кеңейту.
- Онлайн ұсынылатын мемлекеттік қызметтердің сапасын жақсарту және санын арттыру.
- Электрондық коммерцияны дамытуға белсенді жәрдемдесу арқылы кәсіпкерлер үшін жаңа мүмкіндіктер мен қолайлы жағдайлар жасау.
- Отандық IT-сектордың дамуына ықпал ететін, сондай-ақ Қазақстанда білім беру мен денсаулық сақтау сапасын арттыратын халықтың жалпы цифрлық сауаттылығын арттыру». [2]
Бүгінде мемлекеттік органдарда АКТ қолдануының даму деңгейі көптеген елдерде өсуде, оның басты себебі халық онлайн кеңістікке көшуде, осыған орай ақпаратты тарату және мемлекеттік қызметтерді көрсетуі онлайн форматта тиімді болып табылады.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамытудың әлемдік рейтингінде (ICT Development Index), БҰҰ деректері бойынша, Қазақстан 2017 жылы 175 елдің ішінде 52-орынды иеленді. [3]
Ал, электрондық үкіметтің даму деңгейі бойынша БҰҰ шолуында 2018 жылы Қазақстан 39-шы орында болса, 2020 жылы 193 елдің ішінде 29-шы орынға тұрақтады. Үздік 10 елдің қатарына Дания, Оңтүстік Корея, Эстония, Финляндия, Австралия, Швеция, Ұлыбритания, Жаңа Зеландия, АҚШ және Нидерланды кірді. ТМД елдерінің ішінде Қазақстан Ресей, Беларусь, Молдова, Украина, Әзірбайжан, Өзбекстан және Арменияны басып озып, бірінші орында тұр. Теңізге шыға алмайтын елдер арасында Қазақстан ең жоғары EGDI (0,8375) бірінші орынды иеленді. Ал EGDI көрсеткіші ең жоғары Азия елдері арасында Қазақстан Оңтүстік Корея, Сингапур, Жапония, Кипр және БАӘ-ден кейін 6-шы орынға ие болды.
Азия мемлекеттерінің арасында үкімет деректерінің ашықтығы индексі бойынша 1 орында тұр. Ал, онлайн-қызметтер индексі бойынша жалпы халықаралық рейтингте 11-орынға ие, сонымен қатар Азия елдері арасында 3-орында. Сондай-ақ, Қазақстан рейтингте Люксембург, Израиль, Бахрейн, Бельгия, Қытай, Италия, Малайзия, Португалия және Румыния сияқты елдерді басып озды.
Осы ақпаратқа сүйене отырып, Қазақстанда АКТ саласы дамыған деп анықтауға болады. Алайда осы мүмкіндіктерді мемлекеттік органдар толықтай пайдаланбайды. Басты проблемалары келесіде:
1) Ресми сайттарда және әлеуметтік желілерде көптеген ақпарат ескірген, және ол ақпарат жаңартылмайды.
2) Қажетті ақпаратты табу өте қиын. Ол бірнеше бөлімдердің тереңдігінде жарияланады
3) Кейде ақпараттың орысша немесе қазақша нұсқасы жоқ. Яғни, тек бір тілде жарияланады.
4) Ресми сайттар, әлеуметтік желілер және басқада АКТ арқылы шағымдану және ақпарат алу халық арасында түсіндірелу жұмыстары жүргізілмейді.
Қорытындылай келе, Қазақстанның әлеуетін құнттап пайдалана бастаса, халықпен үкімет арасында жақсы өзара әрекеттесуін қалыптастыруға болады. Ол үшін мемлекеттік қызметкерлер өз санасын өзгертуге ынталандыру қажет деп санаймын.
Әдебиет:
- https://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy
- https://digitalkz.kz/
- https://gtmarket.ru/ratings/ict-development-index
