Бұл тақырыптың өзектілігі ойындар балалардың қоршаған әлемді тануының, шығармашылық дамуының әмбебап құралы болып табылады. Өйткені олар ойын мен оқуды біріктіреді. Бастауыш мектептегі ойын-бұл мұғалімнің іс-әрекеті мен баланың қажеттіліктерінің қиылысу нүктесі. Дидактикалық ойынның көп қырлы функциялары оның дамып келе жатқан тұлғаға күрделі әсерін қамтамасыз етеді.
Түйінді сөздер: ойын технологиялары, оқу-тәрбие процесі, даму, кіші мектеп оқушылары.
Актуальность данной темы заключается в том, что игры представляют собой универсальное средство познания детьми окружающего мира, творческого развития. Поскольку соединяют в себе игру и обучение. Игра в начальной школе является точкой пересечения деятельности педагога и потребностей ребенка. Многоплановость функций дидактической игры обеспечивает её комплексное воздействие на развивающую личность.
Ключевые слова : игровые технологии, учебно-воспитательный процесс, развитие, младшие школьники.
Егер біз табиғатта оқу процесін қарастыратын болсақ, барлық жас жануарлардың аң аулау және ойын барысында өмір сүру туралы білімдерін көреміз. Жолбарыстың анасы ешқашан жолбарыстың бұл білімсіз отардан кетуіне жол бермеді. Ежелгі уақытта ұлдар әскери өнерде тек ойын арқылы білім алған. Бұл мұғалімдер мен оқушыларға да қатысты болуы керек. Біз оқушыларымызға болашақ өмір үшін білімсіз және негізгі құзыреттіліктерсіз мектепті тастап кетуге мүмкіндік бере алмаймыз.
Ойын технологиялары оқу процесінде маңызды орын алады, өйткені олар танымдық қызығушылықтарды тәрбиелеуге және оқушылардың белсенділігін арттыруға ғана емес, сонымен қатар бірқатар басқа функцияларды орындайды: дұрыс ұйымдастырылған, материалдың ерекшелігін ескере отырып, ойын есте сақтауды жаттықтырады, оқушыларға сөйлеу дағдыларын дамытуға көмектеседі; ойын оқушылардың ақыл-ой белсенділігін ынталандырады, оқушылардың зейіні мен танымдық қызығушылығын дамытады пән.
Әр сыныпта қабілетті, күшті және әлсіз студенттер, сондай-ақ психикалық дамуы тежелген балалар бірге оқиды, сондықтан оқу сабақтарын дәстүрлі ұйымдастыруды қолдана отырып, балалардың өз пәніне жүз пайыз қызығушылығына қол жеткізу, әр оқушының физика пәніне деген тұрақты тілегін қолдау мүмкін емес. Сабақта ойын технологияларын қолдану жоғарыда аталған мәселелерді шешуге мүмкіндік береді. Бұл оқушылардың пән мазмұнына қызығушылық таныту ғана емес, сонымен қатар олардың әлеуметтік бейімделуіне, балалардың жаңа әлеуметтік рөлдерді игеруіне ықпал ету мүмкіндігі. Сабақтың ойын формасы сыныпта оқушыларды ынталандыру, ынталандыру құралы ретінде әрекет ететін ойын әдістері мен жағдайларын қолдана отырып жасалады. Сабақтың белгіленген түрінде ойын әдістері мен жағдайларын жүзеге асыру келесі негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады: студенттерге ойын тапсырмасы түрінде дидактикалық мақсат қойылады; оқу іс-әрекеті ойын ережелеріне бағынады; Оқу материалы оның құралы ретінде қолданылады, дидактикалық тапсырманы ойынға аударатын жарыс элементі оқу іс-әрекетіне енгізіледі; дидактикалық тапсырманы сәтті орындау ойын нәтижесімен байланысты. Бастауыш мектептегі ойын технологиясының бастапқы мақсаты-балаларды оқуға ынталандыру. Бос уақытты өткізу барысында оқушының шығармашылық тұлғасы қалыптасады, ол алған білімдерін жүйелеуге, оларды болашақта әртүрлі мәселелерді шешуде қолдануға үйренеді. Ойынның тағы бір мақсаты-оқушылардың физикалық және психологиялық денсаулығын нығайту. Балалар командада белсенді түрде сөйлесуді үйренеді. Көптеген ойындар жеңіл физикалық белсенділікті қамтиды. Нәтижесінде балалардың эмоционалды көтерілуі өздерінің «мен»сезімін нығайтуға көмектеседі. Бұл балалар кешендерімен күресуге көмектесетін ойын. Оқу процесінде қолдануға болатын барлық ойындар топтарға бөлінеді: оқыту, дамыту, репродуктивті, диагностикалық. Әр түр өзіне белгілі бір міндет қояды. Оқу процесінде бала бұрын білмеген ақпаратты игереді. Ойынның білім беру технологиялары баланың жаңа қабілеттерін ашуға бағытталған. Мұндай сабақтарда мұғалім балаларды логикалық ойлауға үйретеді. Репродуктивті ойындар алынған материалды бекітуге көмектеседі. Сонымен қатар, мұндай сабақтарда мұғалім олқылықтардың қайда екенін, балалар қандай материалды толық түсінбейтінін біле алады. Түріне қарамастан, әр ойын нақты құрылымға ие және мыналарды қамтуы керек: ойыншылар алатын рөлдер, ойын, сюжет. Бастауыш мектептегі оқу процесін жақсарту үшін екі негізгі әдісті қолдануға болады: сабақта рөлдік ойындар, сонымен қатар конкурстар. Соңғы нұсқа балаларды көбірек оқуға итермелейді. Әр бала ең жақсы болу үшін білім алуға тырысады. Ойын педагогикалық технологияларын негізгі оқу процесінен қол үзбей пайдалану керек. Күтпеген әсер болуы керек. Егер мұғалім дәстүрлі оқытуды ойынмен үйлестірсе, жақсы нәтижеге қол жеткізеді. Балалар сабаққа бармауы керек, ол стандартты емес түрде өтетінін біледі. Тәжірибе көрсеткендей, бастауыш мектепте оқу процесіне ойын технологияларын енгізу оң нәтиже береді. Балалар тіпті скучно пәндерді оқуға қызығушылық танытады, олар жақсы болуға, мақтауға ұмтылады. Сонымен қатар, ойын баланың жеке басын ашуға, отбасында қалыптасқан кешендерді алып тастауға мүмкіндік береді. Жарыстар мен рөлдік ойындар барысында оқушылар сыныптастарына өз қабілеттерін көрсетіп, олардың көздеріне көтерілді. Ойын және оқу-бұл екі түрлі әрекет. Олардың арасында сапалы айырмашылықтар бар. Бастауыш мектептегі ойын технологиясының ерекшеліктері олардың пәнді оқу процесімен тығыз байланысты. Мұғалім балаларды қызықтыру үшін бәрін жасауы керек. Бұл ойында сабақтың бір бөлігі болады. Мұндай қызметпен барлық балалар айналысуы керек. Сонда мұғалім жақсы нәтижелерге қол жеткізе алады. Жылдың басында оқу бағдарламасын әзірлеу кезеңінде ойындарды өткізу туралы ойлану керекБұл рөлдік ойындар мен түрлі байқаулар болуы керек. Мұндай сабақтар жалпы Оқу уақытының кемінде 20 % — ын алуы тиіс. Нәтижесі білімді берік игеру және мектепте одан әрі оқуға деген ынтаны қалыптастыру болады. Кез-келген технологияның негізгі элементі түпкілікті нәтижені егжей-тегжейлі анықтау және оған қол жеткізуді бақылау болып табылады. Процесс технология мәртебесін алдын-ала болжанған кезде ғана алады, өнімнің соңғы қасиеттері мен оны алу құралдары анықталады, процестің шарттары қалыптасады. Ойын-бұл бала үшін оқытудың табиғи және адамгершілік түрі. Ойындар арқылы сабақ бере отырып, біз балаларға ересектерге оқу материалын қалай беру керектігін емес, балаларға оны қалай ыңғайлы және табиғи түрде қабылдауға болатындығын үйретеміз.
Әдебиет:
- Аванесова, В. Н. Дидактикалық ойын оқытуды ұйымдастыру формасы ретінде / Аванесова В. Н. / / — М.: Бастауыш Мектеп, 1982. — 290 Б.
- Анищенко, О. А. Ойында дамытамыз / Анищенко О. А. / / — Мн.: Амалфея, 2000. -147с.
- Баев, П.М. Және т. б. Орыс тілі сабақтарында ойнаймыз [Мәтін] / Баев п. м.// — м.: Орыс тілі, 1989. — 86 Б.
- Белоус, А. Н. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың зияткерлік-танымдық саласын дамыту / Белоус а. Н. / / — Мн.: Беларусь, 2002. — 289 Б.
