Халықаралық конференция дүниежүзілік мемлекеттер мен халықтар ынтымактастығының ортақ мақсатқа жетудегі дәстүрлі нысанының бірі. Бұл нысан ескіден келе жатқан барлық адамзатты немесе бөлек мемлекеттер мен халықтарды толғандыратын мәселелерге байланысты ортақталып жасалған әрекеті. Конференцияға дайындык және өткізу прцессінде оқу, талдау таңдалған мәселенің жағдайына қарай бағалау және таңдау жасау, қатысушылардың ынта-ықыласы түсіндіріледі, шешім қабылданады, мемлекеттің келесі бірлесу әрекеттерінің бағытын және нысанын анықтау жүргізіледі.
Қоршаған ортаны қорғау аясындағы халықаралық конференциялар, мемлекеттердің ынтымақтастығының бір нысаны ретінде өткен ғасырдың басында жүзеге асырыла бастаған еді.
Қоршаған ортаны қорғау аясындағы халықаралық ынтымақтастықтың дамыған бір нысаны болып, екі жақты және көп жақты үкіметтік және үкіметтік емес конференциялар танылады. Жыл сайын әлемде экологиялық мәселелерге байланысты жүздеген, әйтпесе мыңдаған конференциялар өткізіледі.
Мақсатына қарай ол табиғатты қорғау әрекетіндегі тәжірибемен алмасу, экологиялық маңызы бар ақпараттармен алмасу, ғылыми және практикалық проблемаларды шешудің құралы болып отыр
Қоршаған орта проблемаларына арналған БҰҰ Стокгольм конференциясы қоршаған ортаны корғауда глобалдық және жедел сипаттағы проблемалардың мойындалуын және мемлекеттердің табиғи қоршаған ортаны әлемдік қоршаудың көрінісін және жағдайын дамытуға баға берудің бір-бірімен байланысты және бірін-бірі толықтыратын шешімнің үш тобын қабылдады. Оларға: мәлімдеме қағидалары; шаралардың жобасы; ұйымдық - қаржылық шешім.
Қоршаған ортаны қорғау мәселесіне байланысты халықаралық бірлестіктердің қызығушылығының артуы қоғам мен табиғат байланысының жекелеген аспектілеріне арналған саяси, әлеуметтік экономикалық және ғылыми - техникалық мемлекетаралық ынтымақтастығының форумдарының тікелей көрінісінде ғана емес. Сондай-ақ халықаралық ұйымдар қатарының белсенділігінің артуы мен кеңейтілуінен көрініс тауып отыр.
Бұл үрдіс адамның қоршаған ортасының әлде де жеткіліксіз зерттелмегендігімен түсіндіріледі. Түлғаның оған өндірістік және өндірістік емес әрекет етуіне әсер ететін механизімінің көбі түсініксіз.
Табиғи орта және оны қорғауға қатысты жағдайын бағалау және жүйелендіріп зерттеу үшін дайындап жүргізіп, әр түрлі кеңейтілген түрде шаралар өткізу талап етіледі. Бұлардың барлығы тұрақты негізде мемлекеттердің және ғылымдардың кеңейтілген тобының құралдары мен күшінің бірлесуін талап ететін міндеті болып табылады.
Осындай қызметті жақсы орындауға ең алдымен халықаралық ұйымдар қабілетті Халықаралық ұйымдар табиғатты қорғау әрекетінде белсенділік танытатын мемлекеттердің саяси көзқарастарынан тәуелсіз, саяси, экономикалық және басқа да халықаралық проблемалардан жинақталып анықталған экологиялық мәселелерді бірігіп шешуге жол береді.
Әрине бұл дегеніміз, күрделі халықаралық жағдайдан тыс тұрған, халықаралық табиғатты қорғау ұйымдарының саясаттан тыс екендігін білдірмейді, керісінше халықаралық мемлекеттік ұйымдардың қатысушылары өз шеңберінде өзінің саяси көқарасын сақтай отырып, оларды орынды жерде ескереді және көрсетеді және сонымен қатар қазіргі өзекті мәселелерді басқалармен байланыстырады. Мұнда табиғатты корғауға байланысты ынтымақтастық қатарласпайды, бірақ конструктивті (құрылымдық) шешімін табады.
Сонымен, халықаралық ұйымдар жүйелі түрдегі және мемлекеттердің ынтымақтастығының аса жоғары нәтижелері және қоршаған ортаны қорғау аясындағы қоғамдық күштің басты бір нысаны болып отыр.
Қоршаған ортаны халықаралық қорғаудың міндеті мен қызметінің түсінігіне жан - жақты қарау, табиғатты қорғау әрекетіне қатыстыру үшін халықаралық ұйымдардың жан - жақты түрін тудырады.
Пәндік белгісіне қарай оларды тұтастай табиғи орта мәселелерімен айналысатын ұйымдарға жіктеуге болады. Қоршаған ортаны қорғаумен байланысты халықаралық ұйымдар, дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ВОЗ), дүниежүзілік метеорологиялык ұйым (ВМО), қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне қатысты ғылыми одақтың халықаралық ғылыми кеңесі комитеті, халықаралық топырақтану қоғамы, құстарды қорғау туралы халықаралық кеңесі, шыбын - шіркей физиологиясы мен экологиясы және т. б. туралы халықаралық орталық бар.
Өзінің функционалды бағытына қарай халықаралық ұйымдарды,
ғылыми техникалық, әлеуметтік экономикалық, мәдени ағартушылық,
ғылыми - ақпараттық, құқықтық шығармашылық, кеңестік (консультативное), ғылыми - үйлесімділік, бақылау - қадағалау деп бөлуге болады.
Атап айтқанда ЮНЕСКО, ЮНИДО, ОЭСР, су ресурстарын зерттеу жөніндегі ғылыми комитет, халықаралық кит аулау комиссиясы, халықаралық заң ұйымдары. Бірақ та басым көп жағдайларда сол немесе басқа ұйымдардың әрекет ету аумағына бір емес, жоғарыда көрсетілген бірнеше қызмет пен міндет кіреді.
Пәндік жіктелуінен басқа дәстүрлі халықаралық ұйым екі белгімен: - құқықтық мәртебе және өкілдігінің аумағының кеңдігіне байланысты болып бөлінеді. Өкілдігінің аумағының кеңдігі белгісіне немесе субъективті-территориялық белгісіне қарай ұйымдар глобалды және аймақтық болып бөлінеді.
Жоғарыда аталған негіздерге сүйене отырып, қоршаған ортаны қорғау-халықаралық ұйымның барлық белгілі түріндегі мамандандырылған мекеме және БҰҰ - ның органдары, Үкімет аралық ұйымдар, халықаралық жан-жақты түрдегі Үкіметтік емес ұйымдар, аймақтық және ұсақ аймақтық органдарды атауға болады.
Әдебиет:
1. Колбасов О.С. Международно-правовая охрана окружающей среды. - М., 1982г.
2. Кириленко С. Н. Социально-психологические аспекты правовой охраны окружающей среды. – Львов, 1988.
3. Муравецкий В. Функции международной организации. - М., 1976.
